Tradities met Kerstmis

Kerstmis kent vele gebruiken. Hieronder leggen we van een aantal uit waar ze vandaan komen en wat hun betekenis is.

Kerststal

Om te beginnen is daar de Kerststal die in huiskamers en kerken wordt neergezet. Vooral in grotere kerken zijn kerststallen vaak zeer uitgebreid en fraai. De stal is volgens de Kerk een tastbare illustratie van de boodschap, dat in het kindje Jezus God mens is geworden, en als mens onder de mensen heeft willen leven.

Boom

Naast de kerststal komt aan de kerstboom een centrale plek in het kerstfeest toe. Toch is deze boom niet uniek voor Kerstmis. Al lang voor de geboorte van Christus werden er bomen versierd en vereerd. De kerstboom in onze huizen en kerken is waarschijnlijk verwant met zowel de Germaanse heilige boom als de middeleeuwse katholieke paradijsboom.

Rood versus wit

In veel huizen en in winkels is rond Kerstmis de kleur rood prominent aanwezig: rode bloemen, rode klokken en rode kaarsen. Rood is de kleur van het vuur. Het gebruik van deze kleur gaat dan ook terug op de vuren die de Germanen en andere heidense volken binnen- en buitenshuis stookten tijdens het feest van de winterzonnewende. Zij hielden zelfs fakkelommegangen in de richting van de loop van de zon, om zo het zwakke, groeiende zonlicht een extra impuls te geven. Tegenover dit rood stelt de Kerk in haar vieringen als liturgische kleur juist wit, voor haar de kleur van de vreugde, die past bij het geboortefeest van Jezus Christus.

Kerstkind

In katholieke gezinnen is het nog altijd gewoonte om eerst na thuiskomst uit de nachtmis het kindje Jezus in de kerststal te plaatsen; het kerstkind wordt immers pas in de nachtmis geboren. In de grote katholieke gezinnen van weleer was het overigens ieder jaar vechten om de eer, het kindje in de kribbe te mogen leggen.

Kerstnachtmaaltijd

Het is bij katholieken traditie om na de nachtmis met het hele gezin een kleine maaltijd te gebruiken. Omvang en samenstelling van de maaltijd varieert van streek tot streek. Zo maken bijvoorbeeld beschuit-met-muisjes, ter ere van de geboorte van het kerstkind, lang niet overal deel uit van de opgediende spijzen. In Frankrijk en België staat de kerstnachtmaaltijd overigens bekend als Reveillon.

Icon download file
Download